Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH), korunmasız cinsel ilişki ve / veya ortak genital bölge eşyalarının kullanımı nedeniyle bulaşan enfeksiyonlardır. Genelde bakteri, virüs veya parazit formlarında görülen bu rahatsızlıklar sadece cinsel ilişki sırasında birleşme ile değil, aynı zamanda vücut salgılarının temasıyla da kapılabilir. Çoğunluğu tedavi edilebilse de doğru korunma yöntemleri ile bulaşa hiç yakalanmamak mümkün. Yine düzenli jinekolojik muayeneler ve yapılacak testler ile bu hastalıkların erken teşhisini sağlayarak ilerlemeden müdahale etmek kritik önem arz eder.
Sık Görülen CYBH
HIV (AIDS)
İnsan immün yetmezlik virüsü olan HIV, cinsel yolla buluşan hastalıklar arasında küresel boyutta ciddiyetini koruyan bir rahatsızlık. Bazı hastalar uzun süre HIV + olarak herhangi bir sorun yaşmadan hayatına devam etse de, AIDS’e dönüştüğü takdirde ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle bu virüsün bulaşında erken teşhis kritik rol oynar.
HPV (Genital Siğil)
Genellikle asemptomatik olsa da çoğu zaman genital siğil ile kendini gösterir. Birden çok alt tipi olan bir virüs türüdür. Sanılanın aksine toplumda oldukça yaygındır. Bazı yüksek riskli tipler rahim ağzı kanserine yol açabileceği için bulaştan korunma sağlaması adına aşısı geliştirilmiştir.
Hepatit B ve Hepatit C
Bulaş için sadece cinsel birlikteliğe ihtiyaç duymayan Hepatit virüsleri karaciğere saldırı yaparak enfeksiyona neden olur. En belirgin semptomu sarılıktır Ülke genelinde Hepatit B taşıyıcılığı yaygın olduğu için artık doğumdan itibaren aşılama yapılır. Hepatit C için henüz bir aşı geliştirilmemiştir.
Klamidya
Cinsel yolla buluşan bu bakteri türü, çoğu zaman vajinal akıntı, ağrı ve koku ile kendini belli eder. Asemptomatik davranabilir ancak hastalık ileriki seviyelerde kadının tüplerini tutabileceği için erken teşhis ve tedavi önemlidir. Çiftlerden birinde tespit edildiğinde çoğu CYBH’da olduğu gibi eşli tedavi önerilir ve antibiyotik ile müdahale edilir.
Gonore (Bel Soğukluğu)
Genital, anal ve oral yollarla bulaşabilen ve yaygın görülen bir bakteri enfeksiyonudur. En çok genital akıntı, idrarda yanma, karın ve kasık ağrısı gibi semptomlarla kendini gösterir. Tedavi edilmezse, bakteri tüm vücuda yayılarak başta üreme organları olmak üzere pek çok organ ve eklemlerde tutulma, cilt döküntüleri ve nadiren menenjite neden olabilir.
Trikomonas
CYBH arasında sık görülen bu parazit enfeksiyonu, en sık sarı ve yeşil renkli akıntı, kötü koku ve genital bölgede yanma şikayeti yapar. Bazen kendi kendine iyileşebilse de erken tanı ve teşhis hastalığın ilerlememesi açısından önemlidir. Eşli tedavi yöntemleri ile hastalıktan kurtulmak mümkündür.
HSV (Genital Uçuk)
HSV 1 genellikle ağız ve dudaklarda uçuğa neden olurken HSV 2 ile genital bölgede kendini gösterir. Bu uçuklar dönemsel olarak çıkan ağrılı yaralardır. Kendi kendine geçip bağışıklığın düştüğü dönemde tekrar alevlenebilir. Tam bir tedavisi olmamakla beraber, alevlenme dönemlerinde semptomları hafifletmek için bazı antiviral tedaviler kullanılabilir.
Sifiliz (Frengi)
Bir bakteri enfeksiyonu olan frengi, üç aşamalı bir hastalıktır. İlk aşamada genital bölge ülserleri ile kendini gösterse de ilerleyen aşamalarda tüm vücudu tutan semptomlar çıkabilir. Aşamalar arasında uzun yıllar semptomsuz ilerleyebilir. Günümüzde tedavisi kolay olduğu için hastalık ilerlemeden önüne geçmek mümkündür.
MCV (Molluskum)
Genital bölgeye temasla veya ortak eşya kullanımı ile geçen, Molluscum Contagiosum Virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir cilt lezyonudur. Kendi kendine geçebileceği gibi, tespit edildiğinde hastalığın yayılmasını önlemek için lazer tedavisi ile yakmak veya kriyoterapi ile dondurma tedavisi uygulamak mümkündür.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunma
Cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan korunmanın en etkili yolu cinsel birleşme sırasında prezervatif gibi bariyer korunma yöntemlerini seçmektir. Bunun yanında çok eşlilikten kaçınmak yine hastalıklardan korunmada etken rol oynar. Cinsel birliktelik öncesinde bireylerin cinsel sağlık eğitimini almış ve hastalıklarla ilgili bilinçli olması, bu rahatsızlıkların toplumda yaygınlaşmasının da önüne geçecektir.
Yukarıda saydığımız hastalıkların bir kısmı için aşılar geliştirilmiştir. Bu aşıları yaptırmak hastalığı önlemek ve erken tedbir almak açısından oldukça kıymetli. Ayrıca ilerleyen safhalarda hastalıkları tedavi etmek daha da güçleşecek ve hastalıkların neden olduğu sıkıntılar büyük boyutlara ulaşacaktır. Bu nedenle düzenli jinekolojik muayeneler ve şüphe durumunda mümkün olan tüm testlerin yapılması dikkat edilmesi gereken bir konu. Tüm hastalıklarla olduğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların da önüne geçmede kişisel hijyenimize, vücut bağışıklığımızın güçlü olmasına, sağlıklı yaşam ve beslenme ritüellerimize dikkat etmek kritik rol oynar.
Op. Dr. Duygu Mutlu ile İletişim
Yukarıda yazan belirtilerden bir veya birkaçına sahipseniz, rutin jinekolojik kontrolünüzü bir yıldan uzun süredir yaptırmadıysanız, jinekolojik muayeneden geçmeniz önerilir.
